હનુમાનગઢ - રાજસ્થાનના ત્રિલોકચંદ મંડદ લાકડાની કાષ્ટ કલાકૃતીના એક ઉત્તમ શિલ્પકાર છે, તેમની કળાઓ તેમનામાં અનોખા દાખલા છે. આવા કલાકારો જિલ્લામાં કલા અને સંસ્કૃતિના વિકાસમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. ગુરુવારે જિલ્લા કલેકટર ઝાકિર હુસેને ત્રિલોકચંદ મંડનને ત્રણ મિલીમીટર લંબાઈના લાકડાનો હળ બનાવવાની કલા માટે OMG બુક Record રેકોર્ડ્સની ઓનલાઈન નોંધણીની નકલ સોંપી હતી.
નવા વર્ષની શુભેચ્છા પાઠવતા શ્રી માંડને જિલ્લા કલેક્ટર સમક્ષ તેમની આર્ટવર્ક 'ચરખા' રજૂ કરી. આ પ્રસંગે જિલ્લા માહિતી અને જનસંપર્ક અધિકારી સુરેશ બિશ્રોઇ અને શ્રવણ સુથાર ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.
આર્ટવર્ક શું છે: -
આર્ટિસ્ટ ત્રિલોકચંદ માંડનના જણાવ્યા મુજબ, ઓએમજી બુક Recordફ રેકોર્ડ્સ દ્વારા વર્ષ २०૨૦ ના અંકમાં નોંધાયેલ આ આર્ટવર્ક wood મિલીમીટરની લંબાઈવાળી એક સરળ લાકડાનું (શીશમ) થી તૈયાર કરેલ હળ છે જેમની લંબાઈ 3MM છે
અગાઉ લાકડાનો સૌથી નાનો હળ કલાકાર પાર્વતી સુથાર જોધપુર દ્વારા 5 મિલિમીટરમાં તૈયાર કરાયો હતો. કલાકારના કહેવા મુજબ, જ્યારે આ વૈશ્વિક રેકોર્ડ નોંધાય છે ત્યારે આ પુસ્તક પ્રમાણપત્ર આપે છે.
ત્રિલોકચંદ મંડન આ પહેલા પણ બે વૈશ્વિક રેકોર્ડ બનાવી ચૂક્યા છે. અગાઉ કલાકાર ત્રિલોકચંદ માંડન 6 એમએમ હાથની ચકી (ફ્લોર મિલ) અને 5MM ની રિંગ તૈયાર કરીને વૈશ્વિક રેકોર્ડ બનાવ્યો છે.
કલાકારનો પરિચય: -
કલાકાર ત્રિલોકચંદ માંડન નોહર તહસીલના ધંડેલા ગામના રહેવાસી છે. તેઓ આ ગામમાંજ રહે છે અને લાકડાની કળા બનાવે છે. તેમની કલાકૃતિઓમાં લાકડાની શિલ્પોનો સમાવેશ થાય છે જેમાં દેવ-દેવી, સંતો, ક્રાંતિકારીઓ, મહાન માણસો અને દરેક વ્યક્તિની મૂર્તિ બનાવવામાં સક્ષમ છે. આ સિવાય, રાજસ્થાની સંસ્કૃતિ અને સંસ્કૃતિથી સંબંધિત ઘણા મોડેલો અને પ્રતીકો, અશોક સ્તંભ અને લોકો દ્વારા રોજિંદા કામમાં આવતા વાસણો, આભૂષણ અને અન્ય કળાકૃતી બનાવે છે.
સૌથી અનોખી છે તેમની કલા:-
તેઓ સરળ લાકડાની શીશમ વગેરેમાંથી વસ્તુઓ બનાવે છે. જે ફક્ત હેન્ડ ટૂલ્સ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવે છે. તેમની આર્ટવર્ક કોઈપણ સાંધા વિના દોરેલી છે. આવા કલાકારો દેશભરમાં અલ્પ સંખ્યામાંજ છે. તેમની કલાકૃતિઓ જાણે જીવંત અને ભાવનાત્મક હોવાનું જોવા મળે છે.
કલાકારની ઇચ્છા : -
કલાકાર ત્રિલોકચંદ મંડન આ કલાકૃતિઓ બનાવીને સંગ્રહાલય બનાવવા માંગે છે. આ કલાકૃતિઓ સામાન્ય રીતે તેઓ વેચાતી નથી આપતા. વખતોવખત તેઓ વહીવટી અધિકારીઓ, મુખ્ય પ્રધાનો અને મંત્રીઓ, ન્યાયાધીશ વગેરેને કલાના કાર્યો રજૂ કરીને તેઓ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર પાસે આ કલા માટે તેમને પ્રોત્સાહિત કરવાની માંગ કરાતી રહે છે. તેમની ઇચ્છા છે કે શ્રીગંગાનગર-હનુમાનગઢ જિલ્લો કૃષિકળા અને સંસ્કૃતિ ક્ષેત્રે ખૂબ પછાત છે. આ ક્ષેત્રમાંથી કલા અને સંસ્કૃતિ પર કામ કરીને, અહીંથી આવા કલાકારો તૈયાર કરીને, આર્ટવર્કને નિકાસ કરી શકાય અને વિદેશી વિનિમય ભંડારથી ભરી શકાય તે માટે તેઓ આ કલા શિખવા માંગતા લોકોને આ કલા શિખડાવવા માંગે છે તેમને કલા શિખડાવવાની ધણી ઇચ્છા છે. પરંતુ રાજ્યના કોઈપણ પ્રકારનાં પ્રોત્સાહનના અભાવને કારણે લોકો શીખતા નથી.
ત્રિલોકચંદ મંડનને દેશની પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓ તરફથી ડઝનેક એવોર્ડ અને સન્માન મળ્યા છે. ઘણા સંગઠનોએ તેમને રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે મોટા એવોર્ડ આપવાની માંગ ઉઠાવી છે. ત્યારે ALVS ઈન્ડિયા ન્યુઝ તેમને આ કલા દ્વારા અનેકાનેક દેશ સાથે વિદેશમાં પણ ત્રિલોકચંદ ખ્યાતી પામે તેવી શુભકામનાઓ...
हिन्दी अनुवाद...
हनुमानगढ़। त्रिलोकचंद माण्डण एक उत्कृष्ठ काष्ठमूर्तिकार है इनकी कलाकृतियां अपने आप में अनुपम उदाहरण है। जिले में कला एवं संस्कृति के विकास में ऐसे कलाकारों की महत्वपूर्ण भूमिका होती है। ये विचार गुरूवार को जिला कलक्टर जाकिर हुसैन ने त्रिलोकचंद माण्डण को तीन मिलीमीटर लम्बाई के लकड़ी के हल बनाये जाने पर ओएमजी बुक ऑफ रिकॉर्ड के पंजीयन प्रमाण-पत्र की ऑनलाईन प्राप्त प्रति की हॉर्ड कॉपी सौंपते हुए प्रकट किए।
काष्ठमूर्तिकार श्री माण्डण ने जिला कलक्टर को नववर्ष की बधाई देते हुए उन्हें अपनी कलाकृति 'चरखाÓ भेंट की। इस अवसर पर जिला सूचना एवं जनसम्पर्क अधिकारी सुरेश बिश्रोई व श्रवण सुथार उपस्थित रहे।
क्या है कलाकृति:-
आर्टिस्ट त्रिलोकचंद माण्डण के अनुसार ओएमजी बुक ऑफ रिकॉर्ड की ओर से वर्ष 2020 के अंक में पंजीबद्ध (रजिस्टर्ड) की गई यह कलाकृति एक साधारण लकड़ी (शीशम) से तैयार किया गया हल है जिसकी लम्बाई 3 मिलीमीटर है। इससे पूर्व सबसे छोटा लकड़ी का हल 5 मिलीमीटर में आर्टिस्ट पार्वती सुथार जोधपुर ने तैयार किया था। कलाकर के अनुसार यह पुस्तक वैश्विक रिकॉर्ड दर्ज होने पर प्रमाण पत्र जारी करती है।
त्रिलोकचन्द माण्डण दो वैश्विक रिकॉर्ड पहले भी बना चुके हैं। इससे पूर्व आर्टिस्ट त्रिलोकचन्द माण्डण 6 एम.एम. की हाथ की चक्की (फ्लोर मिल) तथा 5 एम.एम. अंगूठी (रिंग) तैयार कर वैश्विक रिकॉर्ड बना चुके है।
कलाकार परिचय:-
कलाकार त्रिलोकचंद माण्डण नोहर तहसील के ढण्ढ़ेला गांव के निवासी है। ये गांव में ही निवास कर काष्ठ कलाकृतियां तैयार करते है। इनकी कलाकृतियों में लकड़ी की मूर्तियां देवी देवताओं से लेकर सन्तों, क्रांतिकारियों, महापुरूषों व हर किसी व्यक्ति की प्रतिमा बनाने में सक्षम है। इसके अलावा राजस्थानी सभ्यता और संस्कृति से जुड़े अनेक प्रतिमान और प्रतीक, अशोक स्तम्भ व लोगों व रोजमर्रा के कार्य में आने वाले बर्तन, गहने व अन्य कलाकृतियां तैयार करते है।
बेजोड़ है इनकी कला:-
ये साधारण लकड़ी शीशम आदि से कलाकृतियांं बनाते हैं। जो केवल हाथ के औजार से तैयार करते है। बिना किसी जोड़ के तैयार इनकी कलाकृतियां बेजोड़ होती है। देशभर में इस तरह के कलाकार नाम मात्र है। इनकी कलाकृतियों में जीवतंता व भाव भंगिमा पाई जाती है।
कलाकार की अभिलाषा:-
कलाकर त्रिलोकचंद माण्डण इन कलाकृतियों का निमार्ण करके एक म्यूजियम बनाना चाहते है। ये कलाकृतियों को आमतौर पर विक्रय नहीं करते है। समय-समय पर प्रशासनिक अधिकारियों, मुख्यमंत्री व मंत्रियों, न्यायाधिपतियों आदि को कलाकृतियां भेंट करके इस कला को केन्द्र व राज्य सरकार से प्रोत्साहित किये जाने की मांग करते रहते है। इनकी अभिलाषा है कि श्रीगंगानगर-हनुमानगढ़ जिला कृषि प्रधान होने के साथ-साथ कला एवं संस्कृति के क्षेत्र में काफी पिछड़ा हुआ है। इस क्षेत्र से कला एवं संस्कृति पर कार्य कर यहां से ऐसे कलाकार तैयार कर विदेशों में कलाकृतियां निर्यात कर विदेशी मुद्रा के भण्डार भरे जा सकते है। ये कला सीखने के इच्छुक लोगों को कला सीखाना चाहते है। परन्तु किसी प्रकार का राजकीय प्रोत्साहन न होने की वजह से लोग सीख नहीं रहे हैं।
दर्जनों सम्मान मिल चुके है:
त्रिलोकचन्द माण्डण को देश की प्रतिष्ठित संस्थाओं से दर्जनों पुस्कार व सम्मान मिल चुके है। कई संगठनों ने इनको राज्य एवं राष्ट्रीय स्तर पर बड़ा पुरस्कार दिये जाने की मांग उठाई है।
(આપણો સમાજ, આપણા સમાચાર)
ALVS ઈન્ડિયા ન્યુઝ
લુહાર/સુથાર સમાજ સમાચાર
કોન્ટેક : 9512171071
Email : alvsindia@gmail.com
જ્ઞાતીબંધુઓ ને અનુરોધ છેકે આપના દ્વારા રચીત કવિતા, ગઝલ, સાહિત્ય લેખ, કલા - કૌશલ્ય સભર કૃતી, આરોગ્ય લક્ષી લેખ, રમત ગમત (સ્પોર્ટસ) ને લગતા લેખ, સુવિચારો (આઠ થી ચૌદ વર્ષના બાળકો) કે આપના અનુભવ લક્ષી (પ્રવાસ પ્રસંગ) લેખ આવકાર્ય છે
આપના લેખ વિનામુલ્યે પ્રકાશિત કરવામાં આવશે
આપના લેખ વોટ્સએપ અથવા ઈમેલ પર ટાઈપ કરીને મોકલવા
સાથે આપનો ફોટો, સરનામું અને મોબાઈલ નંબર મોકલવો...
આ સમાચારના પોન્સર છે...
